Λαϊκισμός και αριστερά: ζευγάρι ταιριαστό και αιώνιο…
του Θόδωρου Σταυριανόπουλου
Γύρω απ’ αυτό το ζευγάρι πολλοί αριστεροί παίζουν «κρυφτούλι»
ολόκληρη τη ζωή τους, ανεξάρτητα από το αν το συνειδητοποιούν ή όχι. Ωστόσο,
πρέπει να σημειωθεί ότι η αριστερή ιδεολογία πάντα είναι ενδιαφέρουσα, πάντα έχει την αξία
της. Και ο λόγος είναι απλός, αφού από την αριστερά θα αναδυθεί η νέα διεκδίκηση
και θα προχωρήσουμε σε νέες αντιλήψεις και οράματα. Θεωρείται όμως αυτονόητο
ότι ποτέ δεν θα υπάρξει απόλυτη εφαρμογή στην πράξη και ότι ποτέ δεν θα
φτάσουμε σε μια οριστική αλήθεια. Και οι εξηγήσεις προς τούτο είναι απλές. Οι ιδεολογίες
είναι κοινωνικές κατασκευές προκειμένου να οριοθετήσουν κινητοποιήσεις, βάζοντας
διεκδικητικό πρόσημο στην κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξή μας. Στην πράξη
όμως ο αγώνας είναι άνισος ή «βρώμικος»,
η δε διεκδίκηση είναι κάθετη και συντεχνιακή. Ο κάθε κλάδος αγωνίζεται για την πάρτη
του. Αυτό έδειξαν οι άνισες αμοιβές των εργαζομένων. Ανύπαρκτη αξιοκρατία και
ας είχε γίνει σύνθημα και αυτή.
Η αριστερά υπήρξε πάντα υπέρμετρα διεκδικητική, αγνοώντας
τον κρατικό υπερδανεισμό. Ποτέ δεν τον κατήγγειλε ούτε αυτόν αλλά ούτε και την
κρατική σπατάλη. Απεναντίας με την στάση της βοήθησε στη διόγκωση και των δύο.
Πάντα η αριστερή φωνή ήταν αρωγός στην οποιαδήποτε διεκδίκηση ακόμα και αν αυτή
ήταν υπερβολική ή παράλογη. Έτσι αναπτύχθηκε ο λαϊκισμός μη επιτρέποντας στην
κατά καιρούς απόπειρα «επανίδρυσης του κράτους» που επιχειρήθηκε. Τα λαοπλάνα
συνθήματα, «κυρίαρχος λαός», « ο λαός στην εξουσία», «λαέ μη σκύβεις το
κεφάλι», «λαέ σου πίνουνε το αίμα», εξέθρεψαν τον λαϊκισμό και άδειασαν τον
εργαζόμενο από υποχρεώσεις. Έτσι ο εργαζόμενος στο δημόσιο τομέα κατέστη
αντιπαραγωγικός, γιατί γέμισε το μυαλό και τη σκέψη του μόνο με δικαιώματα και
όχι υποχρεώσεις.
Η αριστερά όταν χρειάζεται
να πάρει θέση μασάει τα λόγια της και πέφτει σε αντιφάσεις. Με αφορμή αυτά που
συμβαίνουν στην Κύπρο μπαίνουν παρακάτω μερικά ερωτήματα.
Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι έναν φορολογικό
παράδεισο; Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι τη διάσωση τραπεζών με χρήματα των
Ευρωπαίων φορολογουμένων; Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι την ασφάλεια του παρκαρισμένου,
αδιαφανούς, διεθνούς χρήματος που γνωρίζεις ότι ακόμα κι αν δεν προέρχεται από
εγκληματικές δραστηριότητες προέρχεται από εκμετάλλευση της υπεραξίας της
εργασίας, χωρίς να έχει αποδώσει στις κοινωνίες, από τις οποίες προέρχεται το
αναλογούν μέρισμα; Είναι αριστερό να ξεχνάς αυτά που κατήγγειλες και είχες
δίκιο, όταν στη δική σου χώρα οι κυβερνήσεις εξανέμιζαν επί χρόνια τις
περιουσίες των Ταμείων; Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι το απαραβίαστο των, σε
μεγάλο βαθμό, ύποπτων καταθέσεων ενός φορολογικού παραδείσου, που είναι
συνδεδεμένος με πολλά σκάνδαλα της δικής σου χώρας, όταν έχεις δώσει μάχες για
να έρθουν στο φως λίστες καταθετών σε τράπεζες άλλων χωρών; Τότε, τι είναι
δεξιό; [1]
Η πρόσφατη συγκυρία της βαθιάς οικονομικής κρίσης της
χώρας μας πέρα από τις ευθύνες της
διακυβέρνησής της, εδράζεται επίσης και στις γενικότερες πολιτικές και
οικονομικές αλλαγές στο διεθνή χώρο. Στο χώρο της οικονομίας δεν επικρατούν
πλέον κανονικές συνθήκες, επικρατούν
συνθήκες τρομοκρατίας. Εδώ πλέον ισχύει αυτό που λένε «ο θάνατος σου , η ζωή
μου». Αυτό γίνεται πολύ απλά αντιληπτό. Φθάσαμε στο σημείο οι μεν να τζογάρουν υπέρ
της χρεοκοπίας των δε. Είναι πολλά τα οικονομικά συμφέροντα που κρύβονται πίσω
από δήθεν ορατές αποφάσεις.
Ίσως η κρίση να
αποτελεί και «βήμα» για να αναστοχαστούμε επί της ουσίας της πολιτικής και να
θυμηθούμε τα λάθη μας και να τα διορθώσουμε. Πρέπει να διαπαιδαγωγηθεί ο
ενεργός και χειραφετημένος πολίτης, ο κοινωνικός άνθρωπος, ο δημιουργικός
άνθρωπος. Η δε αριστερά σίγουρα έχει φαντασία και παράγει ιδεολογία. Αν θέλει όμως
να μην οδηγηθεί σε φθίνουσα οριακή χρησιμότητα, θα πρέπει οι άνθρωποι που κινούνται
στο χώρο της ευρύτερης αριστεράς να προσανατολίσουν την πυξίδα τους κατά
τέτοιον τρόπο ώστε να αποτυπώνουν σωστά την
πραγματικότητα λέγοντας τα σύκα-σύκα και την σκάφη-σκάφη. Η θεωρία με την πράξη
της αριστερά στις μέρες μας πρέπει να βρεθούν πολύ κοντά διαγράφοντας μια
αληθινή πορεία στην καθημερινότητα, δίνοντας δείγματα γραφής τέτοια που να
πείσουν τον κόσμο να ονειρευτεί και να δει το μέλλον του ξανά αισιόδοξα.
Υ.Γ. Ο Όργουελ φοβόταν ότι όλα αυτά που μισούμε στο
τέλος θα μας καταστρέψουν. Ο δε Χάξλεϊ φοβόταν
ότι θα μας καταστρέψουν αυτά που αγαπάμε.
Μάλλον είχε δίκιο ο Χάξλεϊ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου