ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΣΤΟ ΡΑΜΟΒΟΥΝΙ

Σεβασμιότατε, κύριε εκπρόσωπε της Κυβέρνησης, κυρία και κύριοι Bουλευτές, κύριε Αντιπεριφεριάρχη, κύριοι Δήμαρχοι, κύριοι Περιφερειακοί σύμβουλοι, κύριοι συνάδελφοι στην Τ.Α., κύριοι εκπρόσωποι των Ενόπλων δυνάμεων και των Σωμάτων ασφαλείας, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί μαθητές.

Χθες αργά το βράδυ συναντήθηκα με τον Κολοκοτρώνη. Θεώρησα πως ήταν υποχρέωσή μου να τον συναντήσω πριν μιλήσω εδώ για αυτόν.

Άκου μου είπε δάσκαλε. Εκεί που θα πας αύριο στο Ραμοβούνι να τους δώσεις χαιρετίσματα και να τους πεις να αγαπάνε την πατρίδα πιότερο από τον εαυτό τους, να είναι μονιασμένοι και να συγχωρούν ο ένας τον άλλο γιατί είναι αδέρφια όλοι τους. Να τους πεις ευχαριστώ για τα όσα έχουν κάνει για μένα. Μου έφτιαξαν αγάλματα και ονόμασαν δρόμους με το όνομά μου.

Δάσκαλε τι έμαθα τελευταία, πάει να χρεοκοπήσει ξανά η χώρα; Πάλι τα ίδια που είχαμε πάθει εμείς τότε πάτε και εσείς να πάθετε; Τελικά όλα σε αυτή τη χώρα επαναλαμβάνονται μία και δύο και παραπάνω φορές.

        «Όταν αποφασίσαμε εμείς να κάμομε την Επανάσταση είπε ο Γέρος, δεν εσυλλογιστήκαμε, ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα, …. αλλά ως μία βροχή, …όλοι, ….., μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση».   

      Όταν το έθνος μας βρέθηκε ενωμένο πέτυχε το σκοπό του είπε ο Γέρος του Μοριά. Με καληνύχτισε λέγοντας δάσκαλε μέτρα τα λόγια σου αύριο στο Ραμοβούνι δεν θέλω να με παινέψεις, την αλήθεια να πεις και όχι πολλά λόγια. Καβάλησε τ’ αλογό του και απομακρύνθηκε. Μετά την χθεσινή συνάντηση απαλλαγμένος από άγχος βρίσκομαι σήμερα εδώ. 

Κυρίες και κύριοι 

         Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 αποτελεί  μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης και άρδευσης της εθνικής μας μνήμης και μια μεγάλη δεξαμενή από εξέχουσες προσωπικότητες, είδωλα,  πρότυπα, σύμβολα, νίκες, θυσίες, στρατιωτικές συγκρούσεις και πολιτικές διαμάχες που συνδέθηκαν άρρηκτα με το νεοσύστατο ελληνικό κράτος και σηματοδότησαν ανεξίτηλα  την εθνική μας ζωή.             

        Η ιστορία ανέκαθεν  αξιολογεί  τους πρωταγωνιστές, όχι μόνο από τις  επιδράσεις και τα  αποτελέσματα που είχαν, αλλά και από την υστεροφημία  που άφησαν στις μετέπειτα γενιές. Αφορμώμενος από τη γενική αυτή διαπίστωση, αβίαστα, πιστεύω, ότι μπορούμε να κατατάξουμε μεταξύ των πρώτων τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.  

Βρίσκομαι σήμερα ενώπιόν σας για να σας μιλήσω για την ευφυΐα, την τόλμη, τη σύνεσή του, αλλά και για τη βαρύτητα του λόγου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη που  πολύ επιτυχημένα τον ονόμασαν,  Γέρο του Μοριά.

Ο Κολοκοτρώνης είναι μια εξέχουσα στρατιωτική και πολιτική φυσιογνωμία της Επανάστασης, αλλά και ταυτόχρονα ολοκληρωμένος φορέας κοινωνικών επιδιώξεων στον αγώνα.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1770 στο Ραμοβούνι ενώ η καταγωγή του ήταν από το χωριό Λιμποβίσι της Αρκαδίας. Ο πατέρας του ο Κωνσταντής ήταν μεγάλος κλεφταρματωλός της Μάνης και του Ταϋγέτου. Η μητέρα του καταγόταν από το σόι των Κοστακαίων της Αλωνίσταινας.

Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια ο Θοδωράκης τα πέρασε στην Αλωνίσταινα κοντά στους μπαρμπάδες του τους Κοτσακαίους και στον Άκοβο, όπου ζούσε ο αδερφός του πατέρα του, ο Αναγνώστης.

         Το 1790 σε ηλικία 20 χρονών παντρεύτηκε τη μικρότερη κόρη του προεστού του Ακόβου, Καρούτσου. Εντάχτηκε στα σώματα των κλεφτών της Πελοποννήσου και ειδικότερα στο σώμα του Ζαχαριά, όπου γρήγορα διακρίθηκε και έγινε πρωτοπαλίκαρο και στη συνέχεια συγκρότησε δικό του σώμα και ανέπτυξε πλούσια δράση.

         Μετά τους μεγάλους διωγμούς που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι κατά της κλεφτουριάς κατέφυγε το 1810 στη Ζάκυνθο, όπου έμεινε με την οικογένειά του  και υπηρέτησε στον αγγλικό στρατό σαν ταγματάρχης σε Σύνταγμα Ελλήνων εθελοντών. Η θητεία του αυτή του δίδαξε πολλά για την στρατιωτική τέχνη.

          Το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και ως απεσταλμένος της στη Μάνη σήκωσε μαζί με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, τον Παπαφλέσσα και άλλους αγωνιστές στις 23 Μαρτίου 1821 τη σημαία της Επανάστασης στην Καλαμάτα και την απελευθέρωσε.

      Ο Θ. Κολοκοτρώνης πρωταγωνίστησε σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Στο Βαλτέτσι το Μάιο 1821, στην άλωση της Τριπολιτσάς τον Σεπτέμβριο 1821, στα Δερβενάκια στην καταστροφή της στρατιάς των 30.000 ανδρών του Δράμαλη τον Ιούλιο 1822.

Στις επιχειρήσεις αυτές πρυτάνευσαν η ευφυΐα, η διορατικότητα και η τόλμη του στρατηγικού του μυαλού. Οι επιτυχίες αυτές έμελλαν να τον αναδείξουν στη συνέχεια σε αρχιστράτηγο της Πελοποννήσου.

Παράλληλα ο Κολοκοτρώνης άρχισε να συμμετέχει ενεργά και στην πολιτική, αφού εκλέχτηκε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας και έγινε αντιπρόεδρος του Εκτελεστικού, με πρόεδρο τον Μαυροκορδάτο.

Στη δύσκολη περίοδο του Εμφύλιου πολέμου ο Κολοκοτρώνης πολλές φορές προσπάθησε να αμβλύνει τις αντιθέσεις ανάμεσα στους αντιπάλους, μακριά από προσωπικές φιλοδοξίες και έχοντας πάντα σαν κεντρική του επιδίωξη την ομόνοια και ενότητα μεταξύ των Ελλήνων. Παρ' όλα αυτά όμως έγινε στόχος μεθοδεύσεων και ραδιουργιών από την πλευρά μερικών κοτζαμπάσηδων και πολιτικών και τελικά δεν απέφυγε τις διώξεις και τη φυλάκιση.

Κατά την Β΄ Εθνοσυνέλευση το Μάρτιο-Απρίλιο του 1823 στο Άστρος, όπου και εκδηλώθηκαν οι πρώτες αντιθέσεις ανάμεσα στους πολιτικούς και τους στρατιωτικούς, αποφασίστηκε μεταξύ άλλων η κατάργηση της Πελοποννησιακής Γερουσίας, ψυχή της οποίας ήταν ο Κολοκοτρώνης, αλλά και η κατάργηση του βαθμού του αρχιστρατήγου τον οποίο έφερε ο ίδιος. Το γεγονός αυτό σηματοδότησε τη ρήξη ανάμεσα στο Μαυροκορδάτο και τον Κολοκοτρώνη.

Το Μάρτιο του 1824 οι κυβερνητικοί στράφηκαν εναντίον των στρατιωτικών, κατέλαβαν την Ακροκόρινθο και την Τριπολιτσά και άρχισαν να πολιορκούν το Ναύπλιο το οποίο υπεράσπιζε ο Πάνος, ο γιος του Κολοκοτρώνη. Ο Κολοκοτρώνης αντιλαμβανόμενος ότι οι εξελίξεις απέβαιναν σε βάρος του ήλθε σε συνδιαλλαγή με τον Κουντουριώτη και παρέδωσε το Ναύπλιο. Έτσι τελείωσε η πρώτη φάση του εμφυλίου πολέμου.

Η εμφύλια διαμάχη έμελλε όμως να συνεχισθεί. Η μία πλευρά υπό τον Κολοκοτρώνη, τον Λόντο και το Ζαΐμη είχε την υποστήριξη πολλών Πελοποννήσιων στρατιωτικών και πολιτικών, ενώ με τον Κουντουριώτη συντάχθηκαν οι Ρουμελιώτες, Υδραίοι και Σπετσιώτες οπλαρχηγοί.

Η άνανδρη δολοφονία του γιου του Πάνου, κλόνισε σοβαρά τον Κολοκοτρώνη, που αποφάσισε να παραδοθεί στις αρχές του Δεκεμβρίου του 1824. Στις 6 Φεβρουαρίου του 1825 φυλακίστηκε στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία της Ύδρας μαζί με τους Δεληγιανναίους και τον Νοταρά.

Με την έλευση του Καποδίστρια ο Κολοκοτρώνης τάχθηκε ένθερμα υπέρ της πολιτικής του αν και διαφωνούσε με τον αυταρχικό τρόπο της εφαρμογής της. Το 1832 έγινε στόχος συκοφαντιών και ραδιουργιών εκ μέρους των πολιτικών του αντιπάλων με προεξάρχοντα τον Ι. Κωλέττη. Δεν μπορούσαν να του συγχωρήσουν τη φιλοκαποδιστριακή του τοποθέτηση.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1833 μαζί με τον Πλαπούτα, τον Τζαβέλα, τον Νικηταρά και άλλους στρατιωτικούς τον κατηγόρησαν ότι ετοίμαζαν συνομωσία εναντίον του ανήλικου βασιλιά Όθωνα και της κυβέρνησης. Παρά τη γενναία στάση των δύο δικαστών Α. Πολυζωϊδη και Γεώργιου Τερτσέτη, καταδικάσθηκε μαζί με τον Πλαπούτα σε θάνατο και φυλακίσθηκε στο Παλαμήδι σε ηλικία 63 ετών. Τον Μάιο του 1835 αποφυλακίσθηκε, εξουθενωμένος από τις άθλιες συνθήκες της φυλακής και τις ταπεινώσεις και ήταν  σχεδόν τυφλός.

Ο Γέρος του Μοριά όμως εμφορούμενος από μεγαλοψυχία, συγχώρησε τους εχθρούς του, ακόμα και εκείνους που ευθύνονταν για την φυλάκισή του και τον θάνατο συγγενών του και του γιου του.

Τα μετέπειτα χρόνια ο Γέρος του Μοριά έζησε στην Αθήνα, τη νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας, όπου ευτύχησε να γνωρίσει τη γενική αναγνώριση για την προσφορά του στον αγώνα. Έλαβε το βαθμό του στρατηγού, διορίσθηκε σύμβουλος Επικρατείας, τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος,  ορίσθηκε μέλος της επιτροπής για την ανέγερση του Πανεπιστημίου Αθηνών και στάθηκε πιστός σύμβουλος του Όθωνα. Φύσει ανιδιοτελής όμως, ποτέ δεν επεδίωξε προσωπικά οφέλη και ανταλλάγματα.

Πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου 1843 από εγκεφαλική συμφόρηση, αμέσως μετά το γάμο του μικρότερου γιου του Κολίνου και ετάφη στο Α Νεκροταφείο Αθηνών, φτωχός από υλικά αγαθά, αλλά πλούσιος από την αγάπη του απλού λαού και ευτυχής που πρόλαβε να δει  την αγαπημένη του πατρίδα ελεύθερη. Μιας πατρίδας για την οποία αγωνίσθηκε σκληρά. Με αυταπάρνηση, μεγαλοψυχία, ήθος, όραμα και πίστη.

  Η Επανάσταση του 1821 στάθηκε εκείνη την εποχή το πιο σημαντικό γεγονός σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, γιατί απέδειξε ότι η αγωνιστικότητα, η συλλογικότητα, τα ιδανικά και οι αξίες μπορούν ν’ αλλάξουν την ιστορική εξέλιξη ενός λαού, ενός έθνους.

          Σήμερα νιώθουμε όλοι οι Έλληνες υπερήφανοι για την κορυφαία αυτή ιστορική στιγμή. Σήμερα η εθνική αυτογνωσία, και ο αυτοπροσδιορισμός μας κρίνονται  απαραίτητα για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και να χαράξουμε το μέλλον.  Η ιστορική αναδρομή  στην Επανάσταση του 1821, που σφράγισε την ύπαρξη και την επιβίωση του έθνους μας, μάς κάνει  να συνειδητοποιήσουμε ότι ο λαός μας πέτυχε το ακατόρθωτο, ξεπερνώντας ελαττώματα, ελλείψεις, αδυναμίες. Ανταποκρίθηκε στις  πραγματικές αξίες, τις  αξίες αυτές που διακρίνουν τους ανθρώπους και τους λαούς και τους κάνουν να μεγαλουργούν.

  Πολλές φορές η ιστορία γράφεται κατά παραγγελία. Οι κακές παραγγελίες που δόθηκαν στους ιστορικούς για τον Κολοκοτρώνη δεν άντεξαν στο χρόνο και ξεθώριασαν. Ο Γέρος του Μοριά με τα τεχνάσματά του πυροδότησε την επανάσταση του 21 και με την ευφυΐα του κίνησε τον τροχό της ιστορίας.

Γέρο του Μοριά σε ευχαριστούμε που μας έκανες την τιμή να γεννηθείς στην περιοχή μας. Γέρο του Μοριά συγκινημένοι σε θαυμάζουμε πάνω στο ατέλειωτο ταξίδι με το άλογο σου.

Θεόδωρος Σταυριανόπουλος

Διευθυντής Λυκείου Μελιγαλά

Ομιλία στο Ραμοβούνι 3-4-2011